Terwijl de meeste leerkrachten pas sinds 2020 massaal in aanraking kwamen met online lesgeven, zijn andere organisaties er al jarenlang mee bezig. Lieselot Declercq, oprichtster van d-teach online school, de eerste online school in België, deelt vanuit deze expertise graag enkele inzichten in online of hybride leren.
Online lesgeven: hoe pak je het aan?
Lieselot: “Het is belangrijk dat je een totaalpakket aanbiedt. Werk in virtuele klassen, maar voorzie ook persoonlijke een-op-eenondersteuning. Daarnaast spelen online lesmateriaal op maat, een goed werkend online platform en de juiste interactieve online didactiek een cruciale rol. Die combinatie zorgt ervoor dat studenten zowel zelfstandig, op eigen tempo online oefeningen kunnen maken en tegelijk in interactie blijven met de leerkracht en andere leerlingen.
Streef in je virtuele klas ook naar visuele én auditieve interactie tussen leraar en leerling. Via een webcam en headset staat iedereen rechtstreeks in contact met elkaar. Zorg dat interactie tussen leraar – leerling, leerling – leerling mogelijk is via gedeelde documenten/shared screen en interactieve online whiteboards waar zowel leerlingen als leerkracht op kunnen typen, schrijven en online lesmateriaal op kunnen uitwisselen.
Denk goed na over het evenwicht wat je fysiek en online doet – het kan nooit de bedoeling zijn dat kinderen/jongeren langer dan twee uur na elkaar online moeten zijn. Ook de balans tussen synchroon (live contactmomenten) met asynchroon (zelfstandig werk) is belangrijk. Er is een andere didactiek voor grote groepen, kleine groepen, 1 op 1, volgens de leeftijdsgroepen. Er is geen one-size-fits-all.”
Wat zijn de voordelen van online lesgeven?
Lieselot: “Er zijn heel wat voordelen verbonden aan online lesgeven. Bij online leren zijn er bijvoorbeeld geen grenzen op vlak van tijdstip en locatie. Niemand moet zich verplaatsen, je schakelt in wanneer het je past en je kunt het werk overal efficiënt doen. Enkel een goede internetverbinding is essentieel.
De grootste kracht van online onderwijs schuilt in de continue en directe feedback. Daarnaast is online lesgeven onderwijs op ieders tempo. Je kan, onder meer, gedifferentieerd gaan werken door middel van voorkennistrajecten.
Bij kennisclips (filmfragmenten) kun je dan weer op de terugspoelknop drukken, wat in een gewoon klaslokaal niet kan. Je kan social learning gaan stimuleren door leerlingen van elkaar te laten leren.
Het is ten slotte wetenschappelijk bewezen dat online leren studenten beter voorbereidt op levenslang leren.”
Wat zijn de valkuilen van online lesgeven?
Lieselot: “Bij goed online onderwijs staan niet enkel kennis, maar ook menselijke connectie en persoonlijke interactie centraal. Daarvoor heb je als leerkracht digitale skills en kennis van online didactiek nodig. Online lessen kunnen even kwalititatief zijn als traditionele lessen, maar ze moeten doelgericht zijn en niet toolgericht. Als leerkracht en school is het dus belangrijk om over een goed kader en een duidelijke visie en strategie te beschikken, zodat je online lessen geen kwaliteitsverlies lijden. Enkel zo maak je een verschil tussen hoogwaardig digitaal onderwijs en noodonderwijs zoals als dat tijdens de COVID-19-pandemie.”
”Er is een andere didactiek voor grote groepen, kleine groepen, 1 op 1, volgens de leeftijdsgroepen. Er is geen one-size-fits-all.
Lieselot Declercq
Enkele praktische tips
- Ook jongeren moeten leren om ‘online te leren’. Metacognitieve vaardigheden zoals leren leren, timemanagement en omgaan met structuur zijn belangrijk. Ook jongeren moeten leren hoe om te gaan met de technologie – dat gaan niet vanzelf.
- Splits grote lesgroepen op in kleinere groepjes. Dit verhoogt de concentratie en interactiemogelijkheden.
- Leer van andere leerkrachten. Start een interne of externe groep om informatie, tips en ervaringen te delen. De Facebookgroep ‘Distance teaching tips’, bijvoorbeeld, heeft ondertussen al meer dan 3.800 leden.
Hét inspiratie- en kennisplatform voor iedereen met passie voor het onderwijs.