Je hebt het vast al wel eens meegemaakt: je staat in de klas en je had gehoopt op een extra paar handen. Een groepje leerlingen die wat meer uitgedaagd zou mogen worden, enkele leerlingen die nog wat basisinformatie missen, twee leerlingen die afwezig waren en wiens kennis nu bijgewerkt moet worden en een leerling die een specifieke aanpak vraagt. Dat extra paar handen zou welkom zijn!
Volgens Greet Van Everbroeck en Lisa Verelst, procesbegeleiders bij Dagelijks Leren, biedt teamteaching de mogelijkheid om die uitdagingen aan te gaan. Je kan leerlingen beter begeleiden en als team kan je elkaar aanvullen. Maar hoe begin je eraan? De volgende voorbeelden geven inspiratie over welke vorm het beste past bij de doelen die jullie willen bereiken en wat haalbaar is binnen de schoolcontext. Wat zo mooi is aan teamteaching is dat je elk schooljaar, elke maand, elke dag en zelfs elk uur je klasorganisatie kan aanpassen aan de noden van de leerlingen en leerkrachten.
1. Teamteaching als organisatiemodel
“Drie weken heeft een leerling van mijn klas in quarantaine gezeten. Telkens met een week verlengd omdat één van haar broertjes positief testte. Ik probeerde haar thuis aan het werk te zetten, gaf online wat extra info, maar hier en daar mist ze nog wat basiskennis. De collega die tijdens de les met haar aan de slag kan gaan om haar basiskennis op te krikken biedt de oplossing.”
In veel situaties is een teamteaching een handig organisatiemodel om te komen tot effectief leren. We weten dat het belangrijk is om voorkennis te activeren, maar wat als de voorkennis van je groep zo verschilt? Teamteachers kunnen samen leerlingen ondersteunen in de klas. De ene leerkracht geeft uitleg aan dat groepje leerlingen die nog wat basisinformatie mist, neemt de leerlingen die afwezig waren even apart om hen bij te werken of daagt enkele leerlingen uit rond het lesonderwerp. En wat als jij expert bent in één bepaald onderwerp van jullie te behalen eindtermen en je collega heeft expertise in een ander onderwerp? Zou je dan de kans kunnen nemen om afwisselend les te geven zodat je leerlingen les krijgen van de expert rond die bepaalde eindtermen?
2. Teamteaching voor betere individuele ondersteuning
“In een van mijn klassen zit een leerlingen waar ik niet de juiste aanpak bij hanteer. Ik zit met de handen in het haar, denk alles geprobeerd te hebben. Nadat een collega enkele lesuren kwam observeren en haar bevindingen deelde, besloten we een individueel stappenplan voor de leerling op te stellen zodat hij zelfstandig aan de slag kon en niet geremd werd door het tempo van zijn medeleerlingen. We gaven het leren terug aan hem, gaven hem vertrouwen en hij bloeide helemaal open.”
Teamteachers kunnen leerlingen ondersteunen om op hun maat te leren. Die ene leerling die een specifieke aanpak vraagt, kan misschien best enkele lesuren geobserveerd worden tijdens je les door een collega (leerkracht of ondersteuner) met expertise op dit gebied. Je collega heeft de tijd om het gedrag tijdens de les te analyseren en je concrete tips te geven hoe met deze leerling om te gaan. Veel lagere scholen kiezen voor een vorm van co-teaching, waarin de zorgleerkracht en de klasleerkracht de verantwoordelijkheid voor de hele klas delen. Ze kunnen leerlingen met specifieke noden in de klas ondersteunen.
3. Teamteaching zorgt voor variatie
“We organiseerden een debat rond GSM-gebruik op onze school. We noemden het de G600. Alle 600 leerlingen van de eerste graad werden betrokken, we werkten in 2 rondes en maakten met debatgroepen van zo’n 8 à 10 leerlingen. Met zo’n 30 collega’s leidden we elke ronde in goede banen. De debatvragen werden voorbereid, de moderatoren werden aangeduid en enkele collega’s stonden klaar om in te springen of problemen aan te pakken. We kregen 600 leerlingen aan de praat op een voormiddag, maakten afspraken en keken samen naar de toekomst op een kritische manier. Zo’n actieve en motiverende aanpak had nooit gelukt als we elkaar als team niet bekrachtigd hadden. Samen sterk. In grote en kleine groepen!”
Een leerling komt niet alleen naar school om goede resultaten te behalen, we willen ook dat de leerling zich goed voel en graag leert. Teamteachers werken samen om in te zetten op die leermotivatie. Eén manier om dat te doen, is kiezen voor een variatie aan actieve werkvormen. Die vragen echter om een actieve lesgeefstijl en één leerkracht kan natuurlijk niet overal tegelijk zijn. Werken in hoeken kan bijvoorbeeld veel vlotter verlopen indien je een collega kan inschakelen om mee actief in de verschillende hoeken te ondersteunen.
4. Teamteaching als klankbord
“Tijdens mijn eerste schooljaar kwam een directielid een les observeren. Ik mocht kiezen welke les. De andere nieuwe leerkrachten kozen voor een les waarin alles vlot zou verlopen, maar ik zocht naar handvatten om een moeilijke klas aan te pakken. Ik nodigde het directielid uit om in die klas te komen observeren. Na afloop van de les kreeg ik niets dan lof. Ze gaf aan te zien dat de leerlingen enorm veel respect voor me hebben, was fan van mijn ‘gedurfde’ werkvormen en boostte zo mijn zelfvertrouwen. Een open gesprek met de leerlingen over mijn eigen gevoel bij de lessen zorgde voor rust. Blij dat ik de moeilijke weg koos. Zelfvertrouwen en het vertrouwen van anderen krijgen doet wonderen.”
Teamteachers werken ten slotte samen om zelf dagelijks te leren. Een beetje onzeker over je aanpak voor een bepaalde groep? Wanneer je samen met een collega in de klas staat, zal die dingen geobserveerd hebben en je feedback kunnen geven. Jouw zelfvertrouwen kan er alleen maar een boost door krijgen! Als je de grote verantwoordelijkheid over een klasgroep kan delen met een collega, kan dat een enorme steun bieden en energie geven om een volgende uitdaging aan te pakken.
“Vorig schooljaar werkten we intensief samen met een 6-tal collega’s. De ene collega houdt van alles wat digitaal is, twee andere collega’s vinden zichzelf (nog) niet voldoende geschoold hierin en zijn erg onzeker. Door de intense samenwerking leerden de twee collega’s enkele digitale vaardigheden, voelden ze zich iets meer vertrouwd en kregen de leerlingen nog beter onderwijs.”
Is teamteaching de toverformule waarmee je alle problemen oplost? Nee, natuurlijk niet. Er zijn een aantal aandachtspunten waar je best rekening mee houdt. Duidelijke communicatie is bijvoorbeeld essentieel. Niets zo boeiend en leerrijk als eerlijke, opbouwende feedback. Dat leren doen, moet hier voorop gesteld worden. Feedback krijgen en ermee leren omgaan eveneens. Als je weet dat 1 van de 12 effectieve bouwstenen van didactiek het geven en krijgen van feedback is, dan weten we dat we aan het bijleren zijn. We verwachten dat van onze leerlingen, dus groeien we graag zelf mee, toch?
Niets zo intens als samenwerken en dat niet alles onmiddellijk zal lopen zoals je gehoopt had, is vanzelfsprekend. Geef jezelf en je collega’s de kans om te groeien, om te leren van elkaar. Wees niet te streng voor jezelf elkaar en begin klein. Alleen gaat het sneller, maar samen gaat het beter, toch?