Socialmediakanalen zoals Facebook, Instagram, YouTube en TikTok zijn niet meer weg te denken uit de leefwereld van jongeren. Op die verschillende platformen hebben influencers het voor het zeggen. Hoe beïnvloeden zij jongeren? En hoe leer je leerlingen om kritisch om te gaan met sociale media? Lees even mee.
De macht van social media influencers
Influencers zijn personen met een groot online bereik. Via gesponsorde berichten, video’s of blogs maken ze subtiel reclame voor bepaalde merken of producten. Het merk en de influencer gaan een betaalde samenwerking aan, waar beide partijen bij winnen. En die marketingmethode werkt. Influencers hebben een grote impact op jongeren, zeker in vergelijking met bijvoorbeeld Facebookadvertenties.
Apestaartjaren is een grootschalig tweejaarlijks onderzoek naar de digitale leefwereld van Vlaamse kinderen en jongeren tussen 6 en 18 jaar. Het wordt uitgevoerd door Mediaraven, Mediawijs en UGent. De resultaten van de laatste editie tonen aan dat 94% van die doelgroep over een smartphone beschikt. Het is dan niet onlogisch dat influencers hun pijlen steeds vaker op deze jongeren richten. En met resultaat. Dat blijkt dan weer uit een onderzoek van de Arteveldehogeschool bij meer dan 1.100 Vlaamse jongeren.
Regels voor influencers
De afgelopen jaren werden er regels opgesteld om de invloed van social media influencers te beperken. Het Vlaamse Mediadecreet bepaalt dat zij in hun content steeds duidelijk moeten vermelden of er sprake is van commerciële communicatie. Daarnaast is het de taak van het socialmediakanaal om ervoor te zorgden dat influencers die videocontent maken, kunnen aangeven of de video sponsoring bevat.
Maak jongeren mediawijs
Van jongeren wordt er meestal verwacht dat ze mediawijs zijn, omdat ze met sociale media zijn opgegroeid. Toch hebben heel wat leerlingen moeite om de betrouwbaarheid van bronnen[1] in te schatten. Of geloven ze in het vertekend beeld[2] dat ze door sociale media van anderen krijgen. Door in te zetten op mediawijsheid wapen je jongeren het best. Je bent mediawijs als je de juiste kennis, vaardigheden en attitudes hebt om je op een kritische, actieve en bewuste manier door de verschillende media te bewegen. Met deze competenties ben je in staat om zowel de oude als nieuwe media te begrijpen én in vraag te stellen. Laat je leerlingen kennismaken met, bijvoorbeeld, het Mediawijs competentiemodel.
Ga in gesprek
Bespreek topics zoals fake news, beautification en self-monitoring en trek ze door naar meerdere vakken in het curriculum. Van wiskunde tot geschiedenis: fake news is overal. Laat zien hoe misleidend grafieken kunnen zijn en hoe valse informatie tot bepaalde kantelpunten in de geschiedenis heeft geleid. Geef ook de actualiteit een belangrijke plaats in je lesinhoud. Ga in gesprek met je leerlingen en laat hen zelf kritisch nadenken over bepaalde actuele uitingen en gebeurtenissen. Er bestaan heel wat leermiddelen over fake news die je als leerkracht eenvoudig in je lesinhoud kunt integreren.
[1] Kemperman, E. L. (2019). “A picture says more than a thousand words”: onderzoek naar de evaluatie van betrouwbaarheid van nieuwsberichten door jongeren op het social media platform Instagram. Utrecht, Nederland
[2] Stammes, M. (2017). Invloed van Instagram en Snapchat op het zelfbeeld van jongens en meisjes tussen 12 en 19 jaar in Nederland. Amsterdam, Nederland
Hét inspiratie- en kennisplatform voor iedereen met passie voor het onderwijs.